نفت
نفت علاوه بر ویژگیهای خاص خود در عرصه تولید و اقتصاد ؛ دارای پیشینه و تاریخ خاص خود نیز می باشد.برای بررسی پیشینه و تاریخ نفت می توان از مبحث زمین شناسی نفت و شرایط خاصی که نفت در آن تولید می شود بررسی را آغاز نموده و پس از آن به ویژگیهای کاربردی نفت در روزگار باستانپرداخت . نگاهی به مسجدسلیمان ؛مهد نفت ایران در روزگار باستان در این میان می تواند به تفهیم اهمیت و کاربردهای نفت در روزگار باستان کمک شایانی نماید.
<>> |
| <>>
<>> |
واژه نفت: ریشه واژه نفت در زبان فارسی به طور یقین مشخص نیست. به عقیده زبان شناسان نفت از کلمه اوستایی (نپتا) گرفته شده است که کلدانیان و اعراب آن را از زبان مادی گرفته و (نفتا) خوانده اند. پترولیوم (petroleum) واژه ای لاتین هم ارز نفت است که از دو کلمه پترا (petra) به معنی سنگ و (oleum) به معنی روغن گرفته شده است .پترولیوم در واقع در مواد هیدروکربنی است که به صورت طبیعی عمدتاً در سنگ های رسوبی واقع می گردد.
پترولیوم می تواند به صورت فازهای مختلف، از جمله فاز گازی، نظیر گاز طبیعی (natural gas)، فاز مایع، نظیر نفت خام (crude oil) و فاز جامد، مانند قیر (asphalt) در خلل و فرج و شکستگی های سنگ ها تجمع یابد.
تاریخچه:
صنعت نفت در جهان تاریخی بسیار کهن دارد و قدیمیترین تمدنی که تا به حال شناخته شده در دره های نیل، دجله و فرات و در چین بوده است. اسناد تاریخی و کاوشهای باستان شناسی نشان می دهد که مردم مزبور از کهنترین روزگاران نفت را می شناختند. چهار هزار سال قبل از میلاد مسیح مردم دجله و فرات قیر را به عنوان ملاط ساختمانها به کار میبردند. این ماده را از قرنها پیش بصورت گاز در آتشکده و یا به فرم قیر (کاده ای که پس از تبخیر مواد فرار یا سبک نفت از آن باقی میماند) میشناختهاند. به طوری که در کتب مقدس و تاریخی اشاره شده است در ساختمان برج بابل از قیر استفاده گردیده و کشتی نوح و گهواره موسی نیز به قیر اندوده بوده است. بابلیها از قیر بعنوان ماده قابل احتراق در چراغها و تهیه ساروج جهت غیر قابل نفوذ نمودن سدها و بالاخره جهت استحکام جادهها استفاده میکردهاند.
در ایران کاوشهای باستان شناسی معلوم داشته که ساکنین کشور ما از 5 تا 6 هزار سال پیش قیر را به عنوان ملاط در ساختمان و یا برای نصب و بهم چسباندن جواهرات و ظروف سفالین و اندود کردن کشتیها بکار میبردند.
مدت زمان مدیدی، مورد استعمال نفت فقط برای مصارف خانگی و یا به عنوان چربکنندهها بود، اما از آغاز قرن شانزدهم میلادی روز به روز موارد استعمال آن رو به افزایش نهاد تا اینکه در سال 1854 دو نفر داروساز وجود یک فراکسیون سبک قابل اشتعال را در روغن زمینی تشخیص دادند و همچنین به کمک تقطیر ، مواد دیگری بدست آوردند که برای ایجاد روشنایی بکار میرفت. بر اساس این کار آزمایشگاهی بود که بعدا دستگاههای عظیم تصفیه نفت طرحریزی و مورد بهره برداری قرار گرفت. اولین چاه نفت در دنیا در شهر پنسیلوانیا بنام تیستوسوپل امریکا توسط شخصی به نام ادوین دریک در سال 1859 حفر شد. عمیقترین چاه در دنیا چاهی در لویزینای امریکاست که 6500 متر عمق دارد. در سال 1908 نفت در خاورمیانه برای اولین بار در ایران و در شهر مسجد سلیمان کشف شد و بعد از آن در دیگر کشورهای خاور میانه نفت کشف شد. امروزه بزرگترین منابع نفتی جهان در خاورمیانه، ایالات متحده امریکا، آفریقای شمالی و روسیه است.
تاریخچه استخراج نفت در ایران:
صنعت نفت ایران نیز از سال 1908 پس از هفت سال تفحص مکتشفین و کشف نفت در مسجدسلیمان واقع در دامنه جبال زاگرس، پا به عرصه وجود گذاشت.
نفت خام:
امروزه چاههای نفت متعددی در سراسر جهان وجود دارد که از آنها نفت استخراج میکنند و به نفتی که از چاه بیرون کشیده میشود، نفت خام میگویند. نفت خام را تصفیه میکنند، یعنی هیدروکربنهای گوناگونی را که نفت خام از آنها تشکیل شده است از یکدیگر جدا میکنند که به این کار پالایش نفت میگویند و در پالایشگاهها این کار انجام میشود. نفت منبع انرژی و سرچشمه مواد اولیه بسیاری از ترکیبات شیمیایی است و این دور از عوامل اصلی اقتصادی مدرن بشمار میرود. در صنایع جدید از ثروت بیکران و تغییر و تبدیل مواد خام اولیه آن بیاندازه استفاده میشود. تشکیل نفت:
نحوه پیدایش نفت دقیقا تشخیص داده نشده و در این مورد فرضیات گوناگونی پیشنهاد شده است. برخی از این تئوریها ، مربوط به مواد معدنی و بعضی دیگر مربوط به ترکیبات آلی میباشد.
تشکیل نفت از مواد معدنی:
اساس این فرضیه بر این است که کربورهای فلزی تشکیل شده در اعماق زمین در اثر تماس با آبهایی که در زمین نفوذ مینماید، ابتدا ایجاد هیدروکربورهای استیلنی با رشته زنجیر کوتاه میکند. سپس هیدروکربورهای حاصل در اثر تراکم و پلیمریزه شدن ایجاد ترکیبات پیچیده و کمپلکس را می نماید که اغلب آنها اشباع شده است.
تشکیل نفت از مواد آلی:
بر اساس این فرضیه تشکیل نفت را در اثر تجزیه بدن حیوانات در مجاورت آب و دور از هوا میدانند. زیرا در این شرایط ، قسمت اعظم مواد ازته و گوگردی تخریب و مواد چرب باقیمانده در اثر آب ، هیدرولیز میگردد. اسیدهای چرب حاصله، تحت اثر فشار و درجه حرارت با از دست دادن عوامل اسیدی تولید هیدروکربورهائی با یک اتم کربن کمتر مینماید.
"انگلر" (Engler) از تقطیر حیوانات دریائی توانسته است مواد نفتی را تهیه نماید و با توجه به خاصیت "چرخش نوری" مواد نفتی که علت آن وجود گلسترین است (ماده ای که در بدن حیوانات وجود دارد) این فرضیه بیان و مورد تایید شده است. در صورتی که فرضیه های دیگر که مبتنی بر اساس مواد معدنی در تشکیل نفت است، هیچگونه توضیح و دلیل قانع کننده ای در مورد این ویژگی نمیتواند بیان کند.
همچنین نفت میتواند از تجزیه گیاهان تولید شود. در این حالت، خاصیت چرخش نور را به علت وجود ترکیب مشابه گلسترین یعنی پلی استرولها میدانند. "مرازک" (Mrazec)، میکروبها را در این تغییر و تبدیل موثر میداند. تئوری تشکیل نفت بر مبنای مواد آلی ، فعلا بیشتر مورد قبول میباشد و اختلاف قابل ملاحظهای را که بین ژیزمانها (منابع نفتی) مشاهده میگردد، بعلت شرایط و عوامل مختلف تشیکل ژیزمانها میدانند.
مواد سازنده نفت خام:
مواد سازنده نفت از نظر نوع هیدروکربور و همچنین از نظر نوع ترکیبات هترواتم دار بستگی به محل و شرایط تشکیل آن دارد. بنابراین مقدار درصد مواد سازنده نفت خام در یک منبع نسبت به منبع دیگر تغییر میکند. بطور کلی مواد سازنده نفت شامل: هیدروکربورها- ترکیبات اکسیژنه - سولفوره - ازته و مواد معدنی میباشد.
خواص نفت خام گرانی :
چگالی نفتهای خام را بیشتر بر حسب درجه A.P.I به جای گرانی ویژه (چگالی نسبی) بیان میکنند. ارتباط بین این دو ، به گونه ای است که افزایش گرانی API با کاهش گرانی ویژه مطابقت میکند. گرانی نفت خام میتواند بین پایینتر از 10API تا بالاتر از 50API قرار بگیرد، ولی گرانی اکثر نفتهای خام در گستره بین 20 تا 45API قرار دارد. گرانی API همواره به نمونه مایع در 60 درجه فارینهایت اشاره دارد.
مقدار گوگرد :
مقدار گوگرد و گرانی API دو خاصیتی هستند که بیشترین اثر را به ارزشگذاری نفت خام دارند. مقدار گوگرد بر حسب درصد وزنی گوگرد بیان میشود و بین 0,1 در صد تا 5 درصد تغییر میکند. نفتهایی که بیش از 0,5 درصد گوگرد دارند، در مقایسه با نفتهای کمگوگردتر ، معمولا محتاج فراورشهای گستردهتری هستند.
نقطه ریزش :
نقطه ریزش نفت خام بر حسب F˚ یا c˚ معرف تقریبی پارافینی بودن یا آروماتیکی بودن نسبی آن است. هرچه نقطه ریزش پایینتر باشد، مقدار پارافین کمتر و مقدار آروماتیک بیشتر است.
حلالیت :
قابلیت انحلال هیدروکربورها در آب عموما خیلی کم میباشد. مقدار آب موجود در هیدروکربورها با افزایش درجه حرارت زیاد میشود. حلالیت هیدروکربورها در کلروفرم ، سولفورکربن و تتراکلریدکربن حائز اهمیت است که با افزایش درجه حرارت ، زیاد و با افزایش وزن مولکولی کاسته میگردد. قابلیت انحلال آروماتیکها بیشتر بوده و بعد از آنها اولفینها - نفتنها - متانیها قرار دارد. ضمنا قابلیت انحلال ترکیبات اکسیژنه - ازته - سولفوره ، کمتر از هیدروکربورها میباشد. بالاخره نفت ، حلال هیدروکربورهای گازیشکل و تقریبا تمام هیدرورکربورهای جامد - گریسها - رزینها - گوگرد و ید میباشد.
نقطه جوش :
نقطه جوش هیدروکربورهای خالص با وزن مولکولی و همچنین برای سریهای مختلف با تعداد مساوی اتم کربن بترتیب از هیدروکربورهای اشباعشده به اولفینها - نفتنها و آروماتیکها افزایش مییابد. بدین ترتیب نقطه جوش هیدروکربورهای اشباع شده و اولفینها از همه کمتر و سیکلوآلکانها و آروماتیکها از سایرین بیشتر میباشد. برای برشهای نفتی که مخلوطی از هیدروکربورهای مختلف میباشند، یک نقطه جوش ابتدائی و یک نقطه جوش انتهایی در نظر گرفته میشود و حد فاصل بین این دو نقطه برای یک برش به نوع مواد سازنده اغلب زیاد و متغیر میباشد که به این حد فاصل بین دو نقطه "گستره تقطیر" گفته میشود.
گرمای نهان تبخیر :
گرمای نهان تبخیر در یک سری همولوگ از هیدروکربنها بترتیب از مواد سبک به سنگین کاهش مییابد و همچنین مقدار آن از یک سری به سری دیگر ، مثلا بترتیب از آروماتیکها به نفتنها و هیدروکربورهای اشباع شده نقصان مییابد. بنابراین گرمای نهان تبخیر با دانسیته فراکسیون مربوط بستگی دارد.
قدرت حرارتی :
قدرت حرارتی عبارت از مقدار کالری است که از سوختن یک گرم ماده حاصل میشود. قدرت حرارتی هیدروکربورها به ساختمان مولکولی آنها و قدرت حرارتی یک برش نفتی به نوع و مواد سازنده آن سبتگی دارد. قدرت حرارتی متان بیشتر از سایر هیدروکربورها و برابر با 13310 کیلوکالری به ازای یک کیلوگرم میباشد و مواد سنگین حاصله از نفت خام دارای قدرت حرارتی در حدود 10000 کیلو کالری میباشد.
اثر اسید نیتریک :
هیدروکربورها در اثر اسید نیتریک به ترکیبات نیتره یا پلینیتره تبدیل میشود. نیتراسیون برخی از مواد نفتی منجر به تهیه ترکیبات منفجره یا مواد رنگین میگردد. موارد استعمال برخی از برش های نفتی بدست آمده از نفت خام
شیرین کردن آب دریا :
یکی از موارد استعمال گازهای نفتی در صنایع وابسته به پالایشگاهها تهیه آب شیرین از آب شور میباشد.
به عنوان سوخت :
از جمله ، بنزین برای سوخت موتورهای مختلف ، کروزون سوخت اغلب تراکتورها و ماشینهای مورد استفاده در کشاورزی و همچنین موتورهای جت هواپیماها اغلب از کروزون یا نفت سفید میباشد، گازوئیل که موتورهای دیزل بعنوان سوخت از نفت گاز (گازوئیل) استفاده مینمایند، نفت کوره یا مازوت یک جسم قابل احتراق با قدرت حرارتی 10500 کالری بوده که بخوبی میتواند جانشین زغال سنگ گردد و سوختن آن تقریبا بدون دود انجام میگیرد.
روشنایی :
از کروزون جهت روشنایی و همچنین برای علامت دادن به کمک آتش استفاده میشود، چون نقطه اشتعال کروزون بالاتر از 35 درجه است، لذا از نظر آتشسوزی خطری ندارد.
حلال :
از هیدروکربورهای C4 تا C10 میتوان برشهائی با دانسیته و نقاط جوش ابتدائی و انتهایی متفاوت تهیه نمود که مورد استعمال آنها اغلب بعنوان حلال میباشد. بعنوان مثال ، اتر نفت یک حلال سبک با نقطه جوش 75-30 درجه سانتیگراد و وایت اسپیریت (حلال سنگین) که از تقطیر بنزین بدست میآید بعنوان حلال ، رنگهای نقاشی و ورنی ها استفاده میگردد. همچنین برای تمیز کردن الیاف گیاهی و حیوانی و یا سطح فلزات از برشهای خیلی فرار (تقطیر شده قبل از 110 درجه سانتیگراد) استفاده میشود.
روان کاری :
روغنهای چرب کننده: نوعی روغن که جهت روان کاری بکار میرود. بستگی به شارژ ، سرعت ، درجه حرارت دستگاه دارد. انواع روغنها عبارتند از:
• روغن دوک برای چرب کردن دوک ، موتورهای الکتریکی کوچک و ماشین های نساجی و سانتریفوژهای کوچک
• روغن ماشینهای یخ سازی جهت روغنکاری کمپرسورهای آمونیاکی کارخانجات یخسازی
• روغن ماشینهای سبک جهت روان کاری موتورهای الکتریکی ، دینامها و سانتریفوژهای با قدرت متوسط
• روغن ماشینهای سنگین مخصوص روغنکاری موتورهای دیزلی است مانند دیزلهای سورشارژه و غیره
• روغن برای سیلندرهای ماشین بخار
• روغن برای توربین ها
• روغن برای موتورهای انفجاری (اتومبیل و غیره)
• روغن دنده
• روغن موتورهایی که دائما با آب در تماس است
گریس ها:
یک روان کننده نیمه جامد است و متشکل از یک روغن نفتی و یک پر کننده (از سری صابونهای فلزی) یا سفتکننده (از مواد پلیمری) میباشد. کاربرد گریس بیشتر برای اتومبیلها و برخی صنایع مناسب میباشد.
آسفالت و قیراندودی:
در حال حاضر 75 درصد از باقیمانده حاصل از عمل تقطیر در خلاء برای پوشش جادهها مورد استفاده قرار میگیرد.
موارد استعمال داروئی:
از قبیل وازلین باعث نرم شدن پوست بدن گردیده و برای بهبود سرمازدگی نیز موثر است.
پارافین:
از پارافین ذوب شده و خالص شده جهت ساخت داروهای زیبائی استفاده میگردد.
گلیسیرین:
مقدار قابل ملاحظه ای از این ماده ، از نفت تهیه میگردد. علاوه بر مصارفی که گلیسیرین در صنعت (برای تهیه باروت دینامیت ، مرکب و غیره) دارد، از آن برای فرم نگه داشتن پوست بدن و یا تهیه داروهائی از قبیل گلیسیرین یده استفاده میشود
نفت خام (Crude Oil):
مخلوطی طبیعی از هیدروکربن های مایع است که هم در مخازن زیرزمینی و هم در سطح، بعد از گذر از تفکیک کننده های مختلف به صورت مایع باقی می ماند. خواص فیزیکی و شیمیایی هیدروکربن برای مهندسین مخزن و تولید بسیار مهم است زیرا خواص فیزیکی و شیمیایی هیدروکربن، برروی حرکت سیالات درون مخزن و مقدار واقعی تولید هیدروکربن تأثیر خواهد گذاشت. انباشته شدن مواد هیدروکربنی در زیر سطح زمین در سنگ هایی صورت می گیرد که توانایی نگهداری و انتقال سیالات را داشته باشند. این سنگها، مخزن (reservoir) نامیده می شوند. تجمع مواد هیدروکربنی به صورت اقتصادی در سنگ مخزن منوط به وجود عوامل متعددی است.
مواد تشکیل دهنده نفت:
بخش اعظم نفت خام از هیدراتهای کربن تشکیل شده و مقدار کمی عناصر دیگر نیز به آن مخلوط میگردد، که این عناصر در زیر با درصدشان نشان داده شدهاند. جدول ازسلی (1985) ، درا ین جدول عناصر دیگری مانند وانادیوم ، نیکل و اورانیوم با درصد وزنی حداکثر 0.1 در ترکیب نفت خام موجود هستند. بعلاوه در خاکستر نفت خام آثاری از عناصر C r ، Cu ، Pb ، Mn ، Sr ، Ba ، Mo ، Mg ، Ca ، Ti ، Al ، Fe و Si یافت میشود که بعضی از عناصر بالا مانند V-Ni-U احتمالا در رابطه با عنصر ارگانیکی اولیه (مادر) بوجود آمده و بعضی دیگر از عناصر مشخصات ژئوشیمیایی سنگ دربرگزیده را نشان میدهند. قابل ذکر است که آثاری از نمک، آب و سولفید هیدروژن نیز در نفت خام مشاهده میشوند.
خواص فیزیکی نفت خام:
ویسکوزیته همانطور که نفت خام ممکن است با دخالت عواملی به رنگهای زرد، سبز، قهوهای، قهوهای تیره تا سیاه مشاهده شود، لذا ویسکوزیته متغیر را برای آنها خواهیم داشت. بنابراین نفت خام در سطح زمین دارای ویسکوزیته بیشتر بوده و به عبارتی ویسکوزتر است. چون در مخزن زیرزمینی یکی از عوامل دخیل، حرارت موجود در مخزن بوده که همراه با این عامل، عمق نیز موثر است. همچنین سن نفت را به لحاظ زمان مخزن شدن در طیف تغییرات ویسکوزیته سهیم میدانند.
ترکیبات مولکولی نفت خام:
تعداد ترکیبات مولکولی نفت خام وابسته به سن زمین شناسی آن، عمق تشکیل آن، منشا آن و موقعیت جغرافیایی آن متغیر میباشد. برای مثال نفت خام Ponca city از Oklahoma شامل حداقل 234 ترکیب مولکولی است.
وزن مخصوص نفت خام از خواص فیزیکی نفت خام که ارزش اقتصادی نفت خام بر مبنای آن سنجیده میشود، وزن مخصوص آن میباشد. لذا سنجش و نحوه محاسبه فرمول آن مهم است. اکثر کشورهای جهان ، وزن مخصوص نفت خام را برحسب درجه A.P.I که یک درجه بندی آمریکائی است، محاسبه میکنند. مشابه همین درجه بندی و سنجش ، وزن مخصوص نفت خام را در کشورهای اروپائی با درجه بندی Baume محاسبه میکنند که از لحاظ مقدار اندکی از درجه A.P.I کمتر است.
تاثیر درجه حرارت بر وزن مخصوص نفت خام: از عواملی که سبب تغییر در وزن مخصوص نفت خام میشوند، تغییرات دما است. یعنی با بالارفتن دما ، وزن مخصوص کمتر شده و به درجه A.P.I افزوده میشود. همچنین بالا رفتن درجه حرارت اثر معکوس بر روی ویسکوزیته نفت خام میگذارد.
انواع مختلف نفت برحسب A.P.I:
نفت سنگین با 10 الی 20 درجه A.P.I نفت متوسط با 20 الی 30 درجه A.P.I نفت سبک با بیش از 30 درجه A.P.I مطلوبیت و ارزش نفت به موارد فوق و سبک یا سنگین بودن آن است.قطران و نفت سنگین نسبت به نفت خام از مطلوبیت کمتری برخوردار است، زیرا نمیتوان به همان آسانی آنها را به بنزین تبدیل کرد و پس از فرآوری و پالایش آنها مقادیر زیادتری از فرآوردههای نفت سنگین بر جای میماند. همچنین آن حاوی گوگرد و نیتروژن زیادتری نسبت به نفت خام بوده و در برخی نواحی مقدار زیادی فلز ، بویژه نیکل و انادیوم دارد. مشخصات فوق در میادین مختلف و حتی افق های مختلف یک میدان متفاوت است و در قیمت آن تاثیر می گذارد.
پنج عامل لازم برای تجمع اقتصادی نفت و گاز :
1) سنگ منشأ بالغ (mature source rock) که تولید هیدروکربن کرده است که سنگ دانه ریز غنی از مواد آلی که در حرارت معینی به بلوغ رسیده و دارای نفت و گاز قابل بهره برداری است.
2) سنگ مخزن (reservoir rock) که بتواند هیدروکربن را در داخل خود جا دهد و دارای تخلخل (توان ذخیره) و تراوایی (توان انتقال) باشد.
3) مهاجرت هیدروکربن بین سنگ منشأ و سنگ مخزن (migration pathway) عملی باشد.
4) پوش سنگ (cap rock) ناتراوا که از خروج نفت از داخل سنگ مخزن جلوگیری کند.
5) تله نفتی (oil trap) که در آن نفت به صورت اقتصادی متمرکز گردد.
سازند هایی که در زاگرس دارای پتا نسیل نفت و گاز هستند عبارتند از :
نفت: آسماری، افق بنگستان و سروک، ایلام، کژدمی، داریان، بخش آهکی خلیج و فهلیان، سورمه
میـدانهای گازی زاگرس را میتوان به دو واحد بزرگ « گروه دهــرَم » و « جوانتر از دهرَم » تقسیم کرد. میدانهای گازی گروه دهرَم سازندهای فراقون، دالان، کنگان ، بیشتر از نوع میدانهای بسیار عظیم و عظیماند که از آن جمله میتوان به ذخایر پارس جنوبی، پارس شمالی، کنگان، نار، آغار، دالان، وراوی اشاره کرد. مهمترین میدانهای گازی جوانتر از دهرَم عبارتند از: میدانهای تنگ بیجار در سازند سروک، سرخون در سازند جهرم و عضو گوری، گورزین در سازند آسماری، سَلَخ در سازندهای سروک و فهلیان، گشوی جنوبی در سازندهای سروک، پایده و آسماری، سورو در سازندهای گدوان و داریان.در ایران مرکزی در حوضة قم، در دو میدان نفتی به نامهای « البرز » و « سراجه » سازند آهکی قم سنگ مخزن است که تاکنون 9 حلقه چاه اکتشافی در آن حفر شده است. ذخیرة خارج شده از میدان البرز در حدود 20 میلیون بشکه بوده است. در فوران چاه شمارة 5 این میدان، که اولین چاه به نفت رسیده در این میدان است، برای مدت سه ماه، روزی 80000 بشکه نفت از این چاه فوران کرده است. میدان گازی سراجه که در خاور قم و در جنوب خاوری تاقدیس البرز قرار دارد، تاقدیسی با ذخیرة گازی در حدود 3/0 تریلیون فوت مکعب است. دو منطقه کپه داغ هم منابع هیدروکربنی به صورت گاز در مخازن خانگیران وجود داردنفت خام به جهت وجود ترکیبات گوگرد بوی نامطلوبی دارد.
مخازن نفت ایران
با استفاده از لینک واقع در انتهای پاسخ وارد وب سایت USGS شده بر روی گزینه Middle East 3 Maps کلیک نموده و سپس گزینه Iran را انتخاب نمایید. بدین ترتیب می توانید به کلیه اطلاعات مورد نیاز خود اعم از موقعیت میادین نفتی بر روی نقشه و همچنین اطلاعات مربوطه دست یابید.
اما منشاء نفت چیست؟
شاید تعجب کنید ولی دو نظریه متضاد هم در مورد تشکیل نفت وجود دارد, طرفداران نظریه اول معتقدند نفت منشاء غیر آلی دارد. طرفداران این نظریه مثل مندلیف باور به منشاء ماگمایی هیدروکربن ها داشتند و بیان می کردند که گوشته زمین دارای آهن کاربید است که می تواند با آب های نفوذ کننده واکنش کرده و متان و دیگر هیدروکربن ها را تشکیل دهد. بعضی از محققان نیز معتقدند در زمان تشکیل سیاره زمین مفقدار زیادی گاز co2 در درون زمین به تله افتاد و به مرور زمان در اثر گسله هایی به سمت بالا مهاجرت کردند و وارد پوسته زمین شده اند و در حوضه های رسوبی به دام افتادند و با آب های موجود واکنش داده و هیدروکربن ها را تشکیل دادند.
اما نظریه دوم که طرفداران و شواهد بیشتری نیز دارد منشاء آلی نفت می باشد. طرفداران این نظریه معتقدند که از ته نشین شدن مواد آلی حاصل از بقایای گیاهان و جانوران همراه با رسوبات در یک حوضه رسوبی در حال فرونشینی و با گذشت زمان که ژرفای تدفین افزایش یافته و رسوبات دچار افزایش دما و فشار می شوند این مواد آلی به تدریج تبدیل به کروژن و نهایتآ نفت و گاز می شوند. در این نظریه نکته قابل توجه مقدار کم ماده آلی می باشد که در رسوبات به دام می افتد زیرا مقدار زیادی از مواد آلی در تماس با اکسیژن هوا توسط باکتری های هوازی تجزیه می شوند و از بین می روند.
در صورتی که اطلاعات مفیدی در ارتباط با مهندسی شیمی دارید می توانید به آدرس
و یا به آدرس
ارسال کنید تا با نام شما در وبلاگ قرار داده شود.(لطفا سعی شود مطالب ارسالی با فرمت آفیس ویا پی دی اف باشد).
اسماعیل اسماعیل زاده
<>> |
<>> |