*کاربرد فناوری نانو در صنایع نفت گاز و پتروشیمی*







کاربرد فناوری نانو در صنایع نفت گاز پتروشیمی






این تحقیق توسط آقای مهندس امین حسنی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان برای وبلاگ مهندسان شیمی قوچان ارسال شده است .

در صورتی که شما هم تحقیق و یا مقاله ای در ارتباط با مهندسی شیمی دارید می توانید همراه با مشخصات کامل خود به آدرس ایمیل مدیر وبلاگ ارسال نمایید تا با نام شما به صورت رایگان در معرض دید عموم قرار گیرد.

با تشکر مدیر وبلاگ مهندسان شیمی قوچان اسماعیل اسماعیل زاده.


esmailzadeh.esmail@yahoo.com










مقدمه:

فناوری نانو با ماهیت  فرارشته اى خود، مرزهاى علوم مختلف را شکسته و زمینه  را براى استفاده از نتایج، امکانات و ابزار تمامى علوم و رشته ها در جهت افزایش کیفیت زندگى فراهم کرده است. صنعت نفت و گاز در ایران قدمت زیادی دارد و با بهره مندى از این منابع عظیم توانسته است، جایگاه ویژه اى  را براى کشور به وجود آورد. تلاش براى  دستیابى به فناوری و بهبود وضعیت موجود در این صنایع امرى است که پس از گذشت سا لها به آن توجهى ویژه شده است. به همین دلیل، صنایع نفت، گاز و پتروشیمى نیز کمابیش از دایره نفوذ فناوری نانو دور نمانده و تا حدودى فناوری نانو در این محدوده نیز وارد شده است.

استفاده از فناوری نانو در تصویربردارى هاى لرزه اى، کاربرد در مقاوم سازى و بهبود خواص گل حفارى، ساخت نان وکامپوزیت ها و بهبود مقاومت حرارتى و فشارى مته هاى  حفارى، استفاده از نان وافزودنى ها جهت افزایش کارآیى سیمان حفارى، کاربرد نانو در کاتالیس تها و بهبود خواص آنها نظیر مقاومت حرارتى و شیمیایى، نفوذپذیرى و گزینش پذیرى و ...، کاربرد این فناوری در بخش هایى نظیر جداسازى ترکیبات گوگردى از بنزین و نیز بالا بردن عدد اکتان بنزین و کاربرد نانولوله هاى کربنى به عنوان ذخیره کننده گاز همه و همه از موارد کاربرد این فناوری در صنایع بالادستى و پایی ندستى نفت است.

آنچه در این تحقیق آمده است، مرورى بر کارها و تحقیقات انجام شده در بخشهاى مرتبط با صنایع نام برده شده و همچنین  زمینه هاى  قابل بررسى و کار بیشتر فناوری نانو در صنایع مذکور است.

از لحاظ فنی کلمه "نانو" به معنی  ا یک بیلیونیوم هر مقدارى است. به طور کلی واژه فناوری نانو زمانی به کار میرود که در مقیاس  تا   نانومتر کار میشود.  فناور ی نانو از طریق تغییر در ساختار و چیدمان اتمها، محصولات و رو شهاى ساخت جدیدى را پدید مى آورد، به نحوى که مواد کوچکتر، محکم تر

و سبکتر به دست آیند.  فناوری نانو ساخت ابزارهای نوین مولکولی منحصر  به فرد را، با به کارگیری خواص شیمیایی)کاملاًشناخته شده( اتمها و مولکو لها از طریق نحوه ی (خاص) پیوند آنها به یکدیگر، ارایه می دهد. به این ترتیب، مهارت این فناوری دستکاری اتمها به طور جداگانه و جای دادن دقیق آنان در مکا نهایی است که برای رسیدن به ساختار دلخواه و اید ه آل مورد نیاز می باشد.  قابلیت این فناوری به حدى است که بازده

پیشبینی شده توسط آن بسیار فراتر از موفقیتهایی است که تاکنون بشر به آنها نایل شده است.

کشور ایران، با دارا بودن مخازن نفتى و گازى بسیار زیاد و نیز استعدا دهاى فراوان در زمینه هاى علمى، مى تواند در علومى که مرتبط با این صنایع هستند، حرکت هاى مثبتى کند . فناوری نانو مى تواند در این خصوص زمینه ى لازم را فراهم نماید.  فناوری مذکور توانایى فراوانى در ساخت ابزا رآلات مورد نیاز در صنایع

بالادستى و پایی ندستى نفت و گاز دارد و مى تواند در بهبود و تسریع عملیات انجام شده در این صنعت، نقش موثرى ایفا کند. تحقق این امر گامى در جهت افزایش تولید نفت و گاز در کشور خواهد بود. در ادامه به انواع کاربردهاى فناوری نانو در بخشهاى مختلف صنعت نفت اشاره خواهد شد.

1-کاربرد فناوری نانو در اکتشاف

یکی از کاربردهای فناوری نانو در صنایع با لادستی نفت و گاز، استفاده از آن در لرز ه نگاری است. عملیات لرز ه نگاری با ایجاد انفجار در نقاط مختلف روی زمین و سپس ثبت شدت و دامنه لرز ه های ایجاد شده، توسط دستگا ه هایی خاص انجام میشود. از اطلاعات لرز هنگاری می توان؛ ساختار کلی لایه های زمین، محدوده مخزن، نوع سیال(اعم از گاز، آب یا نفت و ...) را به دست آورد. دریافت اطلاعات در عملیات لرزه نگاری توسط حسگرهای خاصی صورت می گیرد.  به نظر میرسد با ساخت نانوحسگرها میتوان ثبت لرز هها را به صورت دقیقتر انجام داد؛ زیرا امکان وارد کردن این حسگرها در لایه های مختلف زمین و ثبت لرز ه ها در موقعیتهای گوناگون وجود دارد.

شرکتهای نفتی بى پى  و  شِل  برای کشف و استخراج میدا نهای جدید نفت و گاز از فناوری نانو در تصویربرداری لرز های و لرز ه نگاری چهاربعدی  استفاده میکنند .همچنین شرکت تگزاس   از ابزار MEMS که در آن از فناورى نانو استفاده شده، برای تهیه داد ه های لرز ه نگاری چا ه های نفت و گاز استفاده کرده است. این ابزار، داد ه ها را به صورت دقیقتر و کم حجم تر ثبت می کنند.  به طور خلاصه کاربرد فناوری نانو در ابزار مربوط به عملیات اکتشاف نفت و گاز می تواند به دریافت اطلاعات دقیقتر و به خصوص اخذ اطلاعات از اعماق بسیار زیاد و به تبع آن شناخت جامعتر مخزن کمک کند.

-2 کاربرد فناوری نانو در حفاری

در تمامى فرآیندهاى حفاری چا ههای نفت و گاز، به موادی مستحکم و مطمئن احتیاج است.  با ساخت مواد در مقیاس نانو میتوان تجهیزاتی سبکتر، مقاو م تر و محکمتر از محصولات فعلى را تولید کرد.   دو کاربرد عمده فناوری نانو در عملیات حفاری؛ ساخت سیالات و ابزار حفاری است که در ادامه به آنها اشاره خواهد شد.

-2-1 کاربرد در گل حفاری

گل حفاری نقش بسیار عمد های در تسریع یا تأخیر انجام عملیات حفاری دارد. این سیال وظایف بسیاری در عملیات حفاری دارد؛ مانند انتقال خرد ه های حفاری به سطح، خنک نگه داشتن مته حفاری، جلوگیری از ریزش دیواره چاه، کنترل فشار دیوار ه ها و انتقال توان هیدرولیکی پمپ به مته حفاری که بدون آن، عملیات حفاری امکا نپذیر نیست. حصول به خواص مورد نیاز در گل حفاری با افزودن مواد شیمیایی خاص؛ مانند پلیمرها، وزن دهند هها و... امکا نپذیر است. فناوری نانو با تغییر ساختار اتم های مواد می تواند به پیشرفت این بخش نیز کمک کند. خواصی همچون چگالی مناسب با استفاده از نانوافزودنی ها قابل حصول است. ویسکوزیته مناسب نیز با اضافه کردن نانوافزودن یهایی که خاصیت روغنکاری دارندبه دست می آید. خواصی مانند قابلیت انتقال توان هیدرولیکی و تراکم پذیری از مهم ترین عواملی هستند که به نظر می رسد با استفاده از نانوکامپوزیتها, نانولول ههای کربنی و برخی از  نانوپودرهای سرامیکی سخت با وزن مخصوص مناسب(نظیر نانوپودرهای کاربید سلیسیم) قابل دستیابی است.

خواص تیکسوتروپیک گل حفاری نیز می تواند با نانو افزودنیها محقق شود. اگر احیاناً عملیات حفاری قطع شد، گل می بایست به حالت ژلاتینی د ر آمده و مانع از ته نشین شدن کند ه های حفاری شود و از گیر کردن ابزار حفاری در درون چاه جلوگیری کند. همچنین گل ژلاتینی باید به گونه ای باشد که با کمترین تنش از حالت ژلاتینی به حالت روان درآید و مجدداً خاصیت تیکسوتروپیک گل را برگشت دهد.

بارِن و همکارانش در سال 2003 موفق به تولید نانوموادی شدند که با اضافه کردن آن به سیالات، یک نوع کف خاص را تولید مى کند. از این کف میتوان در ساختن گلهای حفاریسبک که با آن حفاری غیرتعادلی را انجام مى دهند، استفاده کرد. این کف قابلیت انتقال ضایعات حفاری به سطح را نیز دارد.

-2-2 کاربرد در ساخت ابزار و مت ههای حفاری

در عملیات حفاری، مته اصلی ترین نقش را در چاه دارا است.مته حفاری که در پاینترین قسمت رشته حفاری یک چاه در حال حفر واقع است، وظیفه خرد کردن سنگها و پیشبرد عملیات را بر عهده دارد.

کاربرد اصلی فناور ی نانو در مته های حفاری به صورت نانوپوشش ها است. عد ه اى از محققین موفق به ساخت لوله های نانوکامپوزیتی ویژه ای شده اند که دارای جدارههای ضد خوردگی و عایق حرارتی هستند و در مقابل دما و فشار بالا مقاومت خوبی از خود نشان می دهند. از این رو می توانند جایگزین لوله های

 رشته حفاری گردند.

-3 کاربرد فناوری نانو در بهره برداری از چاه ها

عملیات بهره برداری از چاه ها، شامل کلیه فعالیتهایى است که منجر به تولید، حفظ و افزایش آن می شود. در این مورد می توان به انجام آزمایشهای مورد نیاز چاه ها و عملیات بهبود چا هها)مانند اسیدکاری، مشب ککاری، مسدودسازی، مانیتور نمودن وضعیت فشار و دبی) اشاره کرد. فناور ی نانو می تواند نقش بسیار حیاتی را در هر کدام از این بخشها ایفا کند. عمده این نقش، تغییر در ساختار ابزار و مواد مورد استفاده در این عملیات است . به طور یقین، استفاده از فنآوری نانو می تواند موجب تسهیل و تسریع عملیات و در نهایت منجر به افزایش تولید از چاه ها شود. از کاربردهای فناور ی نانو در بهره برداری از چاه ها می توان به موارد ذیر اشاره کرد.

-3-1 کاربرد درپایش وضعیت چا هها

یکی از عملیات مهم در بهر ه برداری از چا ه ها ثبت اطلاعات دقیق از وضعیت چا ه ها از قبیل فشار، دما و دبی در سرچاه و یا در ته چاه است. اطمینان از صحت عملکرد  وسایل انداز ه گیری اهمیت ویژ های دارد.

محققان در آزمایشگاه فوتونیک دانشگاه صنعتی ویرجینیا، در حال توسعه ى انواع خاصی از حسگرهای قابل اعتماد و ارزان، از فیبرهای نوری براى اندازه گیری فشار، دما، جریان نفت و امواج آکوستیک در چا ه ها هستند. این حسگرها به علت مزایایی نظیر انداز ه ى کوچک، ایمنی در قبال تداخل الکترومغناطیسی، قابلیت کارآیی در فشار و دمای بالا و محیطهای دشوار، بسیار مورد توجه قرار گرفته اند. از همه مهمتر این که، امکان

جایگزینی و تعویض این حسگرها بدون دخالت در فرآیند تولید نفت و با هزینه ى مناسب فراهم میشود. در حال حاضر عمل جایگزینی و تعویض حسگرهای قدیمی در چا ههای نفت هزینه هاى هنگفتى در پی دارد. حسگرهای جدید از نظر تولید، بسیار مقرون به صرفه بوده و انداز ه گیر یهای دقیق تری را انجام می دهند. انتظار می رود که فناوری این حسگرها تولید نفت را با ارایه انداز ه گیری های دقیق و قابل اعتماد و کاهش

ریسکهای همراه با اکتشاف و حفاری نفت بهبود بخشد.

هم چنین حسگرهای مذکور به علت توانایى کاربرد در موارد ویژه نظیر استخراج دریایی و افقی نفت جایی که به کاربستن حسگرهای قدیمی در چنین شرایطی بسیار مشکل می باشد از توجه خاصی برخوردارند.

-3-2 کاربرد در عملیات مشبککاری

قسمت عمده تکمیل یک چاه، مشبک کردن لایه تولیدی آن)در صورت نیاز(  است. این عمل، یعنی برقرار کردن ارتباط بین لایه تولیدی و داخل چاه، با سوراخ کردن جداره پوششی  چا ه صورت می پذیرد. امروزه به دو صورت جداره پوششی را مشبک میکنند: یکی توسط گلوله های خاصى که با یک روش مشخص از داخل چاه به سمت دیواره فلزی آن(در عمق مورد نظر( پرتاب میشود و دیگری به وسیله ى شهاب فلزی که با استفاده از باروت به وجود می آید. طرز عمل هر دو تقریباً مشابه است و فقط نوع گلوله ها متفاوت است. امروزه عملیات شهاب فلزی معمول است که در آن از دو فلز با جنس های متفاوت و مواد منفجره)برای تولید نیروی کافی(بهره گرفته مى شود.

انجام عملیات مشب ککاری به نوع مواد منفجره، جنس گلوله، نوع سنگ و ... بستگی دارد. با مشب ککاری، لوله ى جداری یا آستری و سیمان پشت آن و نیز بخشی از لایه ى مربوط به آن سوراخ میشوند. سپس نفت یا گاز از طریق سورا خهای ایجاد  شده به درون چاه راه پیدا می کند.

پیشرفتهای اخیر در زمینه مهندسی سطح با استفاده از پوشش های هوشمند و فناور یهای پوشش دهی، اصطکاک و سایش را در تما س های سطحی، بهتر کنترل مى کند. پوش شهاب به علت جذب سولفورها و فسفرها ویسکوزیته را کاهش داده و خاصیت روانروی را در سیال تقویت مى کنند.

در سا لهای اخیر گونه ای از پوشش های نانو ساختار تولید شده که از فازهای فلزی  و سرامیکی تشکیل شده اند. پوششهاى مذکور به علت دارا بودن ساختار نانو و یکنواختى یکسان آنها در طول پوشش، داراى قابلیت چندکارگى نیز هستند.  این پوششها علاوه بر سختی بالا، ضریب اصطکاک پایین، خواص هدایت الکتریکی یا حرارتی زیادی دارند.

-3-3 کاربرد در عملیات سیما نکاری

سیما نکاری دقیق لوله های جداری در عملیات حفاری از اهمیت ویژ ه ای برخوردار است، به طور یکه اگر کیفیت سیما نبندی پایین باشد، مشکلات عدید ه ای در زمان تولید از چاه به وجود خواهد آمد. نوع سیما نهای مورد استفاده  عملیات سیما نکاری به نوع عملیات و وضعیت چاه و لایه ها بستگی دارد. سیمان باید خواصی مانند بندش، پمپ شوندگی، ویسکوزیته مناسب و سختی نهایی قابل کنترلی را داشته باشد. خصوصیات مذکور را مى توان با استفاده از نانوافزودنیها تأمین کرد.   نانوذرات با اضافه شدن به سیمان به خاطر خواص میا نکوانتومی و توده مواد، باعث به وجود آمدن کیفیت مناسب آن می شوند. یکی از خصوصیات بارز این ذرات آن است که پس از اضافه شدن، تمام مخلوط یکسان شده و به تبع آن باعث یکنواختى خواص سیمان می شود.

-4 کاربرد فناوری نانو درمهندسی و مدیریت مخازن

مدیریت مخزن، عبارت است از اتخاذ بهترین تصمیمات ممکن و اجرای آن توسط شرکتهای تولیدی نفت و گاز که آ نها را در دستیابی به اهداف و انجام تعهدات از پیش تعیین شده خود در تولید، قادر می سازد. اتخاذ این تصمیمات مستلزم شناخت کامل مخزن و عملکرد آن است. فناوری نانو در بخش مهندسی مخزن میتواند مؤثر واقع شود. همان گونه که اشاره شد، با ساخت نانوحسگرهای جدید میتوان اطلاعات بسیار دقیقی از مخزن و عملکرد آن به دست آورد. از قابلیتهای فناور ی نانو در این بخش میتوان به ساخت ابزارهای مورد استفاده در انجام آزمایش چا هها مانند ابزارهای انداز ه گیری فشار و دما اشاره کرد. ساخت ابزارهای حافظ هدار و سایر PVT نمونه گیری درون چاه برای انجام آزمایشهای آزمایشهاى مخزن و نیز ساخت نانو ابزارهای آزمایش سیالات مخزن و نمونه گیری از سنگ مخزن، از دیگر قابلیتهای فناور ی نانو در مهندسی مخزن است. در حال حاضر کاربرد فناور ی نانو در افزایش برداشت از مخازن مورد توجه بسیار جدی قرار گرفته است.  نانوموادهایی مانند پلیمرها و افزایه های شیمیایی کریستالی جهت استفاده در رو شهای ازدیاد برداشت از مخازن  میتوانند منجر به افزایش بیش از حد انتظار تولید شوند. انجمن فناور ی نانو و بیومهندسی گام مهمی را در این راستا برداشته است.

-5 کاربرد فناوری نانو در غشاءهای مورد استفاده در صنایع نفت، گاز و پتروشیمى

در سا لهای اخیر، عملیات جداسازی گازها به وسیله ى غشاء از رشد بسیار زیادی برخوردار بوده است. از غشاء به منظور جدا کردن گازها از مخلوط آنها  با توجه به اختلاف شدت نفوذ اجزای مختلف آ ن استفاده می شود. فرآیندهای جداسازی غشائی از مزایای متعددی؛ همچون مصرف کم انرژى و سرمایه گذاری کمتر برخوردار بوده و نیازمند تجهیزات ساده، کم حجم و با کاربرد آسان است .

اگرچه استفاده از فناوری غشاء در فرآیندهای مختلف جداسازی مزایای زیادی دارد، اما این فناوری نیز محدودیتهای خاص خود را دارا است. به منظور واضحتر شدن این موضوع،می توان غشا ءها را به دو صورت تقسیم بندی کرد:

از نظر ساختار: غشاهای متخلخل و چگال

از نظر جنس: غشاهای آلی)پلیمری( و غیرآلی

غشاهای متخلخل نفوذپذیری زیادی دارد؛ اما گزینشپذیری آنها کم است. از طرف دیگر غشاهای چگال؛ گزینش پذیری زیاد و نفوذپذیری کمی دارند. بازدهی غشاهای پلیمری با مرور زمان کاهش می یابد که دلیل آن؛ گرفتگی، تراکم، تخریب شیمیایی و ناپایداری حرارتی است. به دلیل این محدودیت در پایداری حرارتی و امکان فرسایش و تخریب شیمیایی، غشاهای پلیمری در فرآیندهای جداسازی گازهای فعال)از نظر شیمیایی(و داغ استفاده نمی شوند. اما ساخت این گونه غشا ءها در مقیاس بزرگ، آسا نتر و کم هزینه تر است. غشاهای غیرآلی علاوه بر پایداری شیمیایی و حرارتی مطلوب، قابلیت عبور شار گاز بیشتری را در مقایسه با غشاهای پلیمری دارند. غشا ءهای غیرآلی قادر به تأمین گزینش پذیری و نفوذپذیری به میزان پنج تا ده برابر بزرگتر از مواد پلیمری متداول هستند. اما از طرف دیگر ساخت غشاهای غیرآلی در مقیاس بزرگ، مشکل و بسیار پرهزینه است. علاوه بر این در اکثر غشاهای موجود، نفوذپذیری و گزینش پذیری با یکدیگر رابطه عکس دارند، به طورى که با افزایش یکی، دیگری کاهش می یابد. به دلیل محدودیت های بیان شده در هر یک از حالتهای فوق، محققان در تلا ش اند که با استفاده از فناور یهای نوین، این محدودیتها را کاهش داده و مجموعه ویژگیهاى مثبت بیان شده را به طور همزمان در یکجا کنار هم قرار دهند. با استفاده از رو شهای جدید ساخت غشاء در دو دهه اخیر، دسته جدیدی از این نوع مواد به نام غشاهای کامپوزیتی تولید شده است که میتواند تا حدودی مشکلات فوق را حل کند. از جمله فناور یهایی که امروزه بسیار مورد توجه محققان قرار گرفته و به کمک غشاهای کامپوزیتی نیز آمده است، فناوری نانو است.

با استفاده از فناوری نانو می توان مجموعه ای از ویژگ یهای مثبت را به طور همزمان در یک غشاء در کنار هم قرار داد. با استفاده از فن آورى مذکور می توان به نتایج زیر دست یافت :

افزایش همزمان نفوذپذیری و گزینش پذیری

افزایش مقاومت شیمیایی و حرارتی

تقویت ساختار شبکه پلیمری

کاهش انحلا ل پذیری در مقابل ترکیبات مختلف

افزایش مقاومت در برابر نرم شدن

افزایش مقاومت در برابر اثرات زیستى

کاهش گرفتگی و جلوگیری از کم شدن فلاکس عبورى

حداقل کردن دورریز ماده اصلی)مثل کاهش اتلاف متان در شیرین سازی گاز طبیعی(

کاهش مصرف انرژی با تولید غشاهای بسیار نازک

 

 

 

-6 کاربرد فناوری نانو در ذخیر ه سازی و جذب گازها

یکى از محصولات فناور ی نانو که امروزه کاربر دهاى فراوانى یافته است، نانو لوله هاى کربنى است. یکى از کاربر دهاى نانو لوله هاى کربنى، ذخیر ه سازى و جذب گازهاست. اتمهاى نانو لوله هاى کربنى به نحوى کنار هم چیده شد ه اند که عملاً امکان نفوذ بدون اصطکاک مولکو لهاى گاز را فراهم مى آورند. از نظر تئورى سطح صاف این مواد باعث مى شود که میزان نفوذ گاز از درون آنها به مراتب بیشتر از غشاهاى حفره ریز که براى جد اسازى گاز مورد استفاده قرار مى گیرند، باشد.  نانو لوله هایى که با اندازه مناسب تولید مى شوند، مى توانند با صرف انرژى کمتر و بدون نیاز به افزایش فشار، گازهاى آلوده کننده مثل CO را به صورت انتخابى از گازهاى حاصل از  احتراق بزدایند. از طرفى نانو لوله ها داراى کانال هایى در ابعاد نانو هستند که امکان جذب گازها را دارند.  استفاده از نانو لوله ها به عنوان یک فناوری جدید برای ذخیر ه سازی هیدروژن مورد توجه فراوان قرار گرفته است. در نانو لوله های کربنی اتم های کربن با نیروی واندروالس به یکدیگر متصل شد ه اند. این نیروها، مولکو لهای هیدروژن را در ساختمان مولکولی کربن جذب کرده و قابلیت ذخیر ه سازی هیدروژن را بیش از رو شهای متداول به این مواد می دهند.  نانولوله های کربنی در واقع لوله های میکروسکوپی کربنی با قطر حدد 2 نانومتر هستند که هیدروژن را در حفر ه های میکروسکوپی موجود در روی لوله ها و در داخل ساختار لوله ذخیره می کنند.

این لوله های کربنی انعطا ف پذیر بوده و خواصی دارند که به آنها اجازه می دهد تا مانند یک اسفنج، هیدروژن پیرامون خود را ذخیره کنند.

نتیجه گیرى

هما نطور که به طور اجمال اشاره شد، فناوری نانو کاربر دهای فراوانی در زمینه هاى مختلف از جمله در صنایع نفت، گاز و پتروشیمى پیدا کرده است. مطلبی که در این راستا می توان به آن رسید، انقلابی است که در زمینه فناوری مواد و دستگا هها می توان انتظار داشت. انقلابی که می تواند حتی چهره کنونی تمامی فعالیتها و کارها را به کلی تغییر دهد و متحول سازد.

به فناور ی نانو باید به عنوان یک مقوله ى بلندمدت نگریست، به طورى که حداقل نیمه ى اول قرن بیست و یکم را به طور مداوم تحت تأثیر قرار می دهد. صاحبنظران جهان، دورنمای نسبتاً شفافی را از مسایل و دستاوردهای کوتا ه مدت، میا ن مدت و بلند مدت فناوری نانو ارایه کرده اند که همین دورنمای شفاف، در برنامه ریزی مناسب، جهت همراهی کشور با روند جهانی آن، به ما کمک می کند. صنعت نفت و گاز نیز دیر یا زود تحت تأثیر این فناوری قرار خواهد گرفت. اگرچه کاربرد فنآوری نانو در صنایع پایین دستی نفت و گاز از کاربرد آن در صنایع بالادستی پیشی گرفته است، ولی هنوز زمینه های بسیاری در صنایع بالادستی و پایین دستی وجود دارند که مستلزم تحقیقات و مطالعه بسیار است. در صنایع بالادستى ساختن پمپهای ریز درون چاهی در حد سلول، ابزا رآلات نمونه گیری و نمودارگیری، تعیین مشخصات مخزن، نانولوله ها، تعمیم رو شهای ازدیاد برداشت از مخازن، به خصوص رو شهای تزریق میکروبی و ... که به آنها اشاره شد و نیز نانوکاتالیستها، نانو مواد ها، نانو پلیمرها، نانو کامپوزیتها، نانو پوششها، نانو فنّآوری در محیط زیست، ژنراتورها، نانو فیلترها و غشاها و ... در صنایع پایین دستی می توانند را ه گشای پیشرفتهای چشمگیری باشند.

ایران نیز به عنوان یکی از مالکین اصلی نفت و گاز با قدمت بیش از یک قرن، مى تواند با برنامه ریزی لازم در جهت نایل شدن به پیشرفتهاى مناسب و در خور، در این راه گام بردارد. با توجه به وضعیت منابع نفت و گاز در کشور، جهت ایجاد رویکردی جدی، تلاش و برنام هریزی منسجم مورد نیاز است.

در پایان ذکر این نکته ضرورى است که فناوری نانو همانند سایر فناوری ها می تواند علاوه بر سو د دهی و مفید واقع شدن، خطرات و ریسکهایی را نیز داشته باشد که باید به همراه پیشرفت و تحقیق، به این موضوع نیز توجه کافی شود





.

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد